Centrale van Seniorenverenigingen Venray

‘Kan dat er enne van Pauwels, van Thei Spek zien?’ Met de nodige twijfels en vraagtekens omkleed doet een van de aanwezigen een gooi naar de naam van de persoon op een foto die door mensen van RooyNet in beeld is gebracht.

Gezellige drukte bij de fotokijk- en beschrijfmiddag in het Venrays Museum

Eén keer in de maand zit deze organisatie aan tafel met mensen die Venray van vroeger goed kennen. Dit keer zitten een man of zeventig op de rijen stoelen in het Venrays Museum. Zulke sessies zijn op meer plaatsen, zoals in Leunen en Merselo en ook in andere gemeenten.

Het is geen kwis, maar regionale wetenschap. Kennis van de eigen plaats. Maar vooral kennis van mensen van vroeger, van familiesamenstellingen. Uit de archieven en fotoverzamelingen van onder meer Jan van der Putten zijn legio foto’s boven komen drijven, waarop mensen staan die niet bij naam te noemen zijn.

Om ze in het fotoarchief een plek te kunnen geven, zou het prachtig zijn de namen te registreren, zodat geschiedschrijvers of genealogen er later uit kunnen putten.

“Wie kent deze schoonheden?”, nodigt spreekstalmeester Jan Min de aanwezigen uit bij het tonen van de eerste foto op een groot scherm. Het zijn allemaal dames op een trouwfeest. Niemand kent de dames, maar iemand herkent wel de achtergrond: “Dat is in de Langstraat.” Er zoemt een golf van bijval door de zaal. “Heb je dat opgeschreven Tilly?”, vraagt Jan aan Tilly van Soest, die achter in de zaal in een dik schrift alle opmerkingen noteert.

Het is warm in het Venrays Museum. De lentezon doet zijn werk en tientallen mensen hutjemutje op elkaar in de ontvangstzaal drijven de temperatuur snel op. Het zijn vooral senioren die plaats hebben genomen voor dit ‘feest van de herkenning’: plaatjes kijken, herinneringen ophalen. Venray van Vroeger in vol ornaat. “De volgende statiefoto is van gemengd zangkoor Polyhymnia. Van voor de oorlog waarschijnlijk. De achtergrond is zaal Wilhelmina, dat klopt. Dat staat er ook boven. Maar wie zijn dat allemaal?, port Min zijn gehoor. De tongen komen los: dat is Schaeffers, Muijsers, Neeteson, Van Odenhoven. De aannemer. “Dan moet het Oudenhoven zijn”, corrigeert Min.

Het streven van deze middag is mensen op de foto’s van een naam voorzien zodat de archieven steeds vollediger worden. Deze kijkmiddagen leveren een behoorlijke bijdrage op aan dat vervolmaken van de weetjes in het archief. Gemiddeld 40 tot 50 procent van de getoonde personen worden herkend, zegt Min. Maar het kan sterk wisselen. Min refereert aan een middag toen een aanwezige alle dertig namen van een schoolklas kon opnoemen. De klas van deze middag, uit de ambachtsschool, levert niets op. De familie Roodbeen, als het Roodbeen is, domineert even de meeting. Niemand herkent Roodbeen als Roodbeen, maar bij de volgende foto weet het volk wel te vertellen dat dit hetzelfde paar is als juist, en de volgende en volgende ook. Dan heeft iemand het over een persoon: “Die woonde aan de Kempweg en had een hele ‘slaaj jònge’.”

Door: Jaques Penris     Foto: Han Siebers

Bert en Ine van Vegchel tonen de boeken ‘Zo is het begonnen’ deel 1 en 2 en de bronzen waarderingspenning

Nee, normaal houdt ze er niet zo van om in de schijnwerpers te staan. “Maar ik snap dat ik een interview in De Schakel dit keer niet kan afslaan. Alleen al voor onze afdeling, die al die moeite voor mij heeft gedaan.”

En dus staat de koffie te pruttelen en de koekjestrommel klaar als onze verslaggever door Bert en Ine van Vegchel-Flinsenberg hartelijk wordt ontvangen in hun woning in hartje Ysselsteyn. Wél volgt er vrijwel meteen op vriendelijke toon een verzoek van Ine’s kant. “Vergeet je de ‘c’ tussen de ‘g’ en de ‘h’ in onze achternaam niet, want in het persbericht van de gemeente stond Van Veghel in plaats van Van Vegchel. Niet dat we er wakker van liggen, maar laten we het in De Schakel maar juist doen.”

Dat persbericht werd de wereld in geslingerd vanwege de bronzen waarderingspenning die de Ysselsteynse (70) onlangs van burgemeester Michiel Uitdehaag ontving tijdens haar afscheid van het bestuur van KBO Ysselsteyn-Vredepeel. “Een mooi eerbetoon en een enorme verrassing”, zegt ze dankbaar. “Ik heb het secretariaatswerk altijd met veel plezier gedaan, maar na ruim twaalf jaar was het mooi geweest. Maar mijn man Bert en ik blijven natuurlijk actief voor de seniorenvereniging in Ysselsteyn. Die bestaat momenteel uit 325 mensen en houdt allerlei activiteiten, zoals kienen, kaarten, fiets- en wandeltochten, de Samen Doen Dag en het Eetpunt, dat een vaste groep van 32 deelnemers telt. Veelal alleenstaanden. We blijven als vrijwilliger ons werk gewoon doen, want vrijwilligerswerk voelt niet als werk. We doen het graag.”

Bert (78) knikt. Net als zijn vrouw zet ook hij zich graag in voor de gemeenschap. “Een dorp maak je samen”, zegt hij met een lach. “Gelukkig bestaat in Ysselsteyn die gemeenschapszin nog zeer sterk. Er wordt in dit dorp ontzettend veel voor jong en oud georganiseerd en rekening gehouden met elkaar.” Ine vult aan: “Zo werden we vorig jaar als seniorenvereniging nog uitgenodigd op het muziekfestival Jera On Air, waar we van een aantal bestuursleden een rondleiding kregen.” Met een lach: “Een aantal van onze leden heeft zich daarna aangemeld als vrijwilliger voor het festival, waar ze altijd mensen voor allerlei klusjes kunnen gebruiken. Ook senioren! Het is prachtig dat Ysselsteyn zo’n muziekfestijn, mede dankzij de inzet van al die vrijwilligers, kan organiseren.”

De liefde voor het vrijwilligerswerk kreeg ze met de paplepel ingegoten, zo blijkt. “Mijn moeder Leen zat  in het bestuur van de toenmalige KBO in Ysselsteyn. Als je haar vroeg waarom ze dat werk deed, zei ze altijd: ‘Iemand zal het toch moeten doen, anders gebeurt er niks’. En zo is het natuurlijk nog altijd. De samenleving kan niet zonder vrijwilligers, zij zijn het cement in een stad of dorp. Ook in Ysselsteyn is dat zo. Ik kan er echt van genieten als mensen een gezellige middag of avond hebben. Nee, ik kan me inderdaad geen leven zonder vrijwilligerswerk voorstellen. Het verrijkt je leven. Bert en ik komen graag onder de mensen.”

Ine verzorgde onder meer jarenlang alle KBO-aanmeldingen en was de rechterhand van de voorzitter.  Daarnaast ondersteunde ze ook haar man Bert, de kartrekker achter de boeken ‘Zo is het begonnen’ deel 1 en 2, die door de Stichting Historie Ysselsteyn, waarvan hij nog altijd bestuurslid is, zijn uitgebracht.  “Deze boeken illustreren het leven van gezinnen die vanaf het ontstaan van het pioniersdorp Ysselsteyn op een bepaalde locatie woonachtig zijn”, legt Bert uit. “Ik was vooral druk met het verzamelen van fotomateriaal van al deze gezinnen, waarna Ine voor de omschrijving bij de foto’s zorgde. Ja, daar hebben we samen hel veel uren tijd ingestoken.” Met een lach: “Geregeld hebben we gedacht en tegen elkaar gezegd: ‘Waar zijn we aan begonnen?’, zeker als je van mensen de beloofde informatie maar niet ontving. Maar uiteindelijk zijn we trots op het resultaat. Het zijn twee prachtige en waardevolle boeken over en voor Ysselsteyn.”

Het echtpaar, dat jarenlang een eigen fietsenzaak runde in Ysselsteyn, twee kinderen (Perry en Sandy) op de wereld zette en opa en oma is van vier kleinkinderen, is verknocht aan het bloeiende Peeldorp. Bert begon zijn vrijwilligerswerk als bestuurslid van de Jonge Boeren- en Tuindersbond (JBTB) in 1962, waarvan hij ook even secretaris en daarna een paar jaar voorzitter was. Later was hij ook tien jaar lid van de dorpsraad. Hij maakt en controleert nog altijd de wandelroutes in Ysselsteyn voor het Routebureau Noord- en Midden-Limburg. Tevens zorgt hij iedere derde woensdag van de maand voor een leuke fietstocht voor KBO-leden. “Ik ben inderdaad geen wandelaar”, zegt Bert, die bij de KBO ook de groenploeg, bestaande uit 32 mannen en vrouwen, aanstuurt. “Nee, vervelen doen we ons zeker niet. Gelukkig niet”, zo besluit Ine.

Foto: Han Siebers

Op Koningsdag, zaterdag 26 april, begon het seizoen voor de vrijwilligers van Stichting Carillon weer. De toren kan weer worden beklommen en de groep zeer toegewijde gidsen vergezellen de bezoekers graag tot de bovenste torenkamers.

In 2024 trok de toren in totaal 1100 bezoekers. Met een aanstekelijk enthousiasme vertelt voorzitter, Wim Peeters. “We hebben 23 gidsen. Die zijn voor de openstelling van onze prachtige toren goud waard! Het is ook niet niks. Venray heeft een carillon dat qua omvang en bereik het derde is in Nederland.”

Wim is een geboren verhalenverteller. Het carillon heeft een interessante geschiedenis. Bijna dertig jaar geleden werd het in gebruik genomen na een groot torenfeest en vele donaties. In 2022 werd uiteindelijk het vijfde octaaf toegevoegd, dankzij de gift van een bekende Venraynaar. Zo heeft het carillon nu 62 klokken, waarvan de kleinste 5 kilo weegt, en de grootste meer dan 4000.

“We hebben verder zes torenkamers die elk een eigen karakter hebben. Daar zijn we ontzetten trots op. De eerste torenkamer is in 2012 opgeknapt en ingericht als presentatieruimte. Een mooie gift van een groep Venrayse mensen heeft daar enorm bij geholpen.”

De tweede kamer is een filmruimte en in de derde kamer staat een grote maquette. Op deze hoogte ongeveer was de uitkijkpost van de bezetter aan het einde van de oorlog. De vierde kamer is ingericht als religieuze kamer met onder andere een biechtstoel. Daarboven in de vijfde en zesde kamer komen we bij de klokken en is de uitgang naar de trans.

Wim Peeters is opgegroeid in de tijd dat de kerk een grote rol speelde in het dagelijks leven in Venray. “Uiteraard was ik misdienaar. Ik heb in de loop van mijn leven een sterke band met de kerk ontwikkeld.” Het is dus geen verrassing dat hij voorzitter van de Stichting Carillon wilde worden, toen hem dat acht jaar geleden gevraagd werd. Wim vindt het van belang dat de toren en de kerk goed worden onderhouden en toegankelijk blijven voor een breed publiek. “We hebben hier een monumentaal stuk erfgoed, waar we trots op mogen zijn!”

Vanaf 26 april exposeert Floris Linskens in de eerste torenkamer.

Kijk voor openingstijden, toegangsprijzen e.d. op de website van de stichting: www.carillon-venray.nl

Iedereen, ervaren of niet, kan biljarten bij De Kemphaan

Is biljarten een sport voor alleen oude mannen? Je zou het haast wel denken, gezien de leeftijd van de leden van biljartvereniging De Kemphaan. Maar dat is niet het geval, er zijn genoeg jongeren die deze sport ook beoefenen. Alleen: bij biljartvereniging De Kemphaan zijn alle 58 leden mannen die we senioren kunnen noemen. Al zijn vrouwen welkom, graag zelfs, zegt de secretaris van de vereniging, Frans Jeurissen, er zijn nu geen vrouwelijke leden bij de vereniging.

Het streven is om uitbreiding aan het ledental te geven en daarbij is iedereen van boven de 55 jaar welkom, man of vrouw. De contributie is bescheiden en de mogelijkheden om te biljarten in het gebouw De Kemphaan zijn legio. Volgens het bestuurslid Leo Schaeffers die zelf pas twee jaar lid is, kan iedereen, ervaren of niet, meespelen. Ieder niveau wordt gerespecteerd.

De leden kunnen iedere dag tussen 09.00 uur en 17.00 uur terecht om hun sport te beoefenen. Natuurlijk is het sportieve element van belang, maar gezelligheid en onderling respect zijn minstens zo belangrijk en dat wordt door de vereniging gepropageerd. 

In de ochtenduren wordt meestal onderling gespeeld, er worden diverse competities in libre, bandstoten en driebanden gehouden. Gezien de ruime openingstijden is de keuze voor een dag of een tijdstip om de sport te beoefenen, groot.

Van belang is ook dat de Biljart Federatie voor Ouderen (BFO) voor competities zorgt waarbij gespeeld wordt tegen teams uit geheel Noord-Limburg. Zelf kan de biljartvereniging De Kemphaan voor 10 teams zorgen, die alle aan competities kunnen deelnemen. Veelal wordt gespeeld in de biljartsoort libre, maar bandstoten en in mindere mate driebanden kennen ook competities. Het komt ook voor, dat niet-leden gebruik willen maken van een van de tafels die bij de Kemphaan staan opgesteld. Die mogelijkheid biedt de vereniging, dus als iemand eens kennis wil maken met de vereniging dan kan men een maandje proefspelen en dat is een prima verkenning.

Gebruik van één tafel is voor iedere buitenstaander beschikbaar en men betaalt € 1,00 per half uur en dat kan geen beletsel zijn om het eens uit te proberen.

Er is nog volop ruimte voor nieuwe leden en gezocht wordt naar uitbreiding van het ledenbestand, man of vrouw. Dus, lezer, probeer eens uit of deze sport u zal liggen.

Door: Leo Broers / Foto Han Siebers

Iedereen wil graag ouder worden in de eigen vertrouwde en veilige omgeving. Iedereen wil graag zoveel mogelijk zelfstandig blijven en de zorg krijgen die nodig is. KBO Limburg heeft daarom onder de titel ‘Senioren zelf aan zet!’ een project gelanceerd om mensen te stimuleren over dit thema te praten en na te denken. Het doel ervan is om in gesprek te gaan over hoe men later wil wonen, zorg wil krijgen en fit wil blijven. 

Ruime belangstelling in De Baank voor ‘Senioren zelf aan zet!’

In MFC De Baank in Leunen kwamen onlangs ongeveer tachtig belangstellenden bijeen voor een informatiemiddag, een initiatief van de KBO-afdelingen van Leunen, Heide en Veulen. Freya Pijnenborg (KBO) introduceerde drie medewerkers van de gemeente Venray, die zich alle drie bezighouden met zaken die van belang zijn voor senioren. 

De aanwezigen werd duidelijk gemaakt dat het met de vergrijzing in Leunen, Heide en Veulen heel hard gaat. Er dreigt onvoldoende geschikte woonruimte en de zorg neemt af door toenemend personeelsgebrek. Ook het aantal beschikbare mantelzorgers zal sterk afnemen. Steeds minder senioren kunnen rekenen op familieleden in de buurt. Met verschillende grafieken werd aangetoond dat het probleem in deze regio groter is dan elders in het land.

De gemeente Venray wil met een actieplan ‘Wonen en zorg’ bewustwording met betrekking tot de problemen rondom vergrijzing vergroten. Wat kun je allemaal zelf doen om je toekomstig persoonlijk welzijn positief te beïnvloeden? Er komen zaken voorbij als het splitsen van woningen, de mantelzorgwoning op eigen terrein, het doorvoeren van kleine aanpassingen in je huis, enzovoorts. Ze maakt ook werk van woonruimte die valt onder sociale huur. In plannen van projectontwikkelaars is een bepaald percentage sociale huur verplicht. Het gaat ook om woningen die goed bereikbaar en toegankelijk zijn voor mensen met een rollator of een rolstoel. 

Een enkeling verzuchtte bij het afsluiten van de middag dat het voor hem allemaal niet meer gaat werken. Aan de andere kant bleek er bij een grote groep zeker belangstelling voor een vervolgbijeenkomst.

Info: www.seniorenzelfaanzet.nl

Door Jan-Hein de Wit